Ontmoeting met laagvlieger loopt maar net goed af

[Event "KNSB-competitie 3e klasse D"]
[Site "Amsterdam West 1 – SHTV 1"]
[Date "2025.03.08"]
[Round "7.8"]
[White "Schoffelmeer, Frans"]
[Black "Kool, Jesper"]
[Result "0-1"]
[ECO "B82"]
[FEN " r4rk1/1bq1bppp/p1n1p3/1pp5/4PP2/P1NB1Q2/1PPB2PP/4RR1K w - - 0 16"]
[PlyCount "62"]
[EventDate "2025.??.??"]
[SourceVersionDate "2025.03.09"]
16. e5 {Lijkt misschien goed, maar brengt vooral wit in de problemen}
Nxe5 17. Bxh7+ Kxh7 18. Qh5+ Kg8 19. fxe5 Rad8 20. Bg5 Bxg5 21. Qxg5 Rd4 22.
Ne2 Re4 23. Ng3 Rxe1 24. Rxe1 Qd8 25. Qg4 {Deze is niet handig, wit moet d2
blijven dekken} Qd2 26. Rg1 Qxc2 27. Nh5 Qg6 28. Qh3 {Dameruil is natuurlijk
kansloos voor wit, maar dit loopt ook niet goed af} Rd8 29. Nf4 Qg5 30. Qe3 Rd4
31. Rf1 Rxf4 {Dreigt mat op g2, dus wit kan niet terugslaan} 0-1

Sander leek met wit aan bord 7 prima spel te krijgen, totdat ik zag dat hij een pion moest inleveren. Daarna werd veel geruild tot er een eindspel overbleef met toren en paard voor Sander tegen toren en loper voor zijn tegenstander, die een pion meer had. Dat klinkt niet zo goed, maar de zwarte pionnenstructuur was nogal versplinterd en Sander had weinig moeite om remise te maken.

Robin mocht het aan bord 6 proberen. Het leek eerst wel een worstelpartij waarbij de pionnenformaties tegen elkaar in gingen, maar na wat ruilen leek Robin toch wel een flink initiatief tegen de witte koning te ontwikkelen.

Bij Maarten zag het er allemaal wat minder uit. Hij offerde een pion of gaf er eentje weg om wat aanval te krijgen, maar dat lukte niet. Er bleef een eindspel over met voor Maarten twee lopers tegen twee paarden, maar met een pion minder. Op papier nog prima te doen, maar de paarden bleken veel actiever dan de lopers. Zwart wist een loper te ruilen en kwam toen met zijn pionnen naar voren. Maarten kon op de koningsvleugel voor een pionnendoorbraak gaan om daar zelf een vrijpion te maken, maar moest daar het juiste moment voor uitkiezen.

Omdat Amsterdam West ook niet op ratingvolgorde zat, trof Eduard op bord 4 de sterkste tegenstander. Deze ruilde al in de opening loper en paard tegen toren en pion op f7, iets waarvan ik altijd dacht dat het niet zo goed was. Toen wit echter het paard op f6 wist te verjagen, stond de zwarte koning kwetsbaar op f7 en met Df3 had wit een dubbele aanval op de koning en een ongedekte toren op a8. Ik rekende er al min of meer op dat Eduard zou opgeven, maar hij ging nog maar even verder en wist de witte dame op a8 in te sluiten. Veroveren leek nog lastig, maar dat lukte uiteindelijk wel. Het bleek niet allemaal gepland. Intussen was wit actief geworden aan de andere kant van het bord en wist een gevaarlijke vrijpion te creëren op e6. Na damewinst had Eduard dame en twee paarden tegen twee torens, paard en pion. Maar ja, die extra pion was toch wel erg lastig. Het deed mij denken aan de vorige ronde waarin Eduard ook een gevaarlijke e-pion maar niet van het bord kreeg.

Daniël trof op bord 3 de speler die slechts een half punt had afgestaan. Het leek er aanvankelijk op dat de zwartspeler op weg was naar weer een vol punt. Daniël had moeite om de ontwikkeling van de damevleugel te voltooien. Als Ta1-a2 nodig om de eigen dame te dekken als voorwaarde om los te komen, lijkt er toch iets niet helemaal goed te zijn gegaan. Maar misschien viel het allemaal wel mee en was een geïsoleerde zwarte d-pion een grotere factor.

Mijn partij met zwart op bord 2 begon kalm. Wit begon met een rustige opstelling. Maar eens te meer bleek dat ik toch eigenlijk niets van het spelletje begrijp. Ik deed na een paar verkeerde beslissingen enkele onhandige zetten en ineens stond zwart totaal verkrampt. Het was dat wit ook niet al te ambitieus voortzette, anders had het snel van kwaad tot erger kunnen gaan. Gelukkig had ik wel door wanneer het moment was om de stelling te openen en een massale stukkenruil af te dwingen. Dit was eigenlijk de enige goede beslissing van de dag. Ik was al blij dat de grootste problemen voorbij waren, maar achteraf gaf de engine op een gegeven moment behoorlijk voordeel aan zwart. Om nog maar eens te benadrukken dat ik er niets van snap, heb ik geen idee waar dit oordeel op gebaseerd is. Ik zie de stellingskenmerken niet, maar ook als ik de voorgestelde zetten naspeel, heb ik nog steeds geen idee waarom de resterende stelling goed voor zwart zou moeten zijn. In ieder geval speelde ik iets anders, waardoor op een gegeven moment zetherhaling mogelijk was.

Twan was op bord 1 weer lekker bezig. Zijn tegenstander zei vooraf te verwachten dat de partij niet lang zou duren. Het was me niet helemaal duidelijk wat hij bedoelde. Zag hij op tegen Twan en verwachtte een snelle nederlaag? Achteraf hoorde ik dat hij al lang ongeslagen was en gedeeld winnaar van de B-groep van het Noteboomtoernooi, dus dat leek het toch niet. Twan kreeg in ieder geval een prettige stelling en leek op een gegeven moment groot voordeel te hebben. Tegen de tijdnoodfase begon dat toch te verwateren.

Tja, en toen moest ik beslissen of ik voor de remise zou gaan of toch maar doorspelen. Gezien het verloop van de partij leek remise me wel prima, maar links van mij op de lagere borden leek toch het een en ander mis te gaan. Uiteindelijk had ik zo lang nagedacht dat ik eigenlijk wel voor het halfje moest gaan. Ik claimde remise wegens driemaal dezelfde stelling. De witspeler dacht dat het tweemaal was, maar voordat we bij wedstrijdleider aangekomen waren om het te laten checken, zag hij in dat ik toch gelijk had. Was ik hier nou blij mee?

Eerst kwam er een nul bij Eduard. De witte e-pion kon misschien wel gestopt worden, zoals uit de analyse na afloop bleek, maar de stelling was lastig en Eduard vond de oplossing niet. Ook bij Maarten ging het mis. Wellicht wilde hij te actief spelen en een doorbraak forceren, maar het gevolg was juist dat de zwarte vrijpionnen veel gevaarlijker waren dan zijn witte. Helaas geen partijfragment omdat Maarten de volgende dag nog een halve marathon ging lopen.

Robin leek een fraaie stelling te hebben, maar het witte tegenspel bleek gevaarlijker dan je zo zou zeggen. Wit kwam binnen met dame en paard, brak de e-lijn open om ook de toren in de aanval te betrekken en Robin kwam telkens net één of twee zetten te kort om zelf mat te zetten.

Drie nullen dus bij de 2000-spelers. Dat was niet helemaal de bedoeling en ineens stonden we 4-2 achter. Alle hoop was nu gevestigd op Daniël en Twan. Twan bleef een plusje houden en nadat zwart net voor de tijdcontrole in de fout ging, was het alsnog snel beslist. Hieronder een deel van de partij met commentaar van Twan.

[Event "KNSB-competitie 3e klasse D"]
[Site "Amsterdam West 1 – SHTV 1"]
[Date "2025.03.08"]
[Round "7.1"]
[White "Twan Van der Togt"]
[Black "Paul Winnubst"]
[Result "1-0"]
[ECO "C01"]
[FEN "rn1q1rk1/p4ppp/1pp2n2/3p2B1/1b1P4/2NQ2NP/PPP2PP1/R4RK1 b - - 0 11"]
[WhiteElo "2104"]
[BlackElo "1973"]
[PlyCount "83"]
[EventDate "2025.??.??"]
[WhiteTeam "NL"]

{Deze stelling speelt wat makkelijker voor wit. Zwart heeft
weinig zwaktes maar de witte stukken op de koningsvleugel zijn wel actief.}
Nbd7 12. Nf5 (12. a3 Bd6 13. Nf5 Qc7 14. Rae1 Rfe8 15. Qf3 $14 {Is misschien
wat makkelijker. Ik dacht in de partij dat zwart hier prima stond, maar de
dreiging Ph6 is wel vervelend.}) 12... Qc7 $6 {Niet heel erg, maar dit is in
principe tijdverlies. De witte loper gaat een keer met tempo naar f4.} (12...
Re8 13. Rae1 Re6 {is de solide verdediging van Stockfish.}) 13. Ne2 $5 {
Een creatief idee om zowel de loper naar f4 te krijgen als het paard naar de
koningsvleugel.} Rfe8 14. Bf4 Qd8 {De enige zet.} (14... Qc8 $4 15. Bd6 $1 a5
16. Bxb4 axb4 17. Nd6 $18) 15. f3 $5 {Idee is Pe4 voorkomen om zo te voorkomen
dat zwart actief kan worden. Nadeel is wel dat de zwarte velden beginnen te
kraken. Zwart kan nu met Ph5 of g6 snel de coordinatie tussen de witte stukken
onderbreken.} Nh5 (15... g6 {is het alternatief.} 16. c3 Bf8 17. Nh6+ Kg7 18.
Ng4 Kg8 19. Rae1 Nxg4 20. hxg4 {en wit houdt wat druk. Zwart ontwikkelt lastig.
Stockfish vindt het gelijk.}) 16. Bh2 Qg5 $6 {Weer een damezet met tijdverlies.
De zwartspeler zei in de analyse dat hij na deze zet vond dat hij best prima
stond maar de activiteit blijkt heel tijdelijk en de dame is ook nog een
doelwit voor de witte pionnen.} 17. c3 Bf8 18. g4 $1 {Dit was het idee. De
zwarte stukken staan te passief om te profiteren van de zwaktes in de witte
koningsstelling.} g6 $1 {De enige zet. Er dreeg h4 gevolgd door gxh5.} (18...
a5 $2 19. h4 Qf6 20. gxh5 Rxe2 21. Qxe2 Qxf5 $16) 19. Kf2 $6 {Weer een nogal
creatieve zet - al zeg ik het zelf. Het idee is met de koning van de g-lijn
afgaan, zodat (als de paarden geruild worden) er een toren naar g1 kan. Kf2
dekt ook nog veld e3, en in varianten met Kh1 ipv Kf2 leek De3 me een
vervelende verdediging.} (19. Kh1 $1 gxf5 (19... Kh8 20. gxh5 gxf5 {komt op
hetzelfde neer.}) 20. gxh5 Kh8 21. Rg1 Qxh5 22. Nf4 Qh6 23. Qxf5 Bd6 24. Rg5
Bxf4 25. Qxf4 Qe6 $14 {en zwart houdt het met moeite bij elkaar.}) 19... Ng7 $4
{Nu wordt de zwarte dame opeens heel benauwd.} (19... gxf5 20. gxh5 Kh8 21. Rg1
Qh4+ $1 {Dit is het verschil met de variant na 19. Kh1. Zwart dwingt wit om de
g-lijn te blokkeren en wint zo tijd voor de verdediging.} 22. Bg3 Qxh5 23. Nf4
Qh6 24. Qxf5 Bd6 {en nu heeft wit niet het sterke Tg5 uit de vorige variant.})
20. h4 $1 Qf6 (20... Qd8 $4 21. Nh6+ Kh8 22. Nxf7+ Kg8 23. Nxd8 $18) 21. Nh6+
Kh8 22. g5 $1 Qe6 ({Na} 22... Qe7 {had ik Ld6 gezien. Stockfish ziet echter
een snellere winst.} 23. Bd6 (23. Rae1 Nb8 {verdedigt tegen Ld6.} 24. h5 Nxh5
25. Nf4 Nxf4 26. Bxf4 Qd7 27. Rxe8 Qxe8 28. Re1 {en de witte aanval slaat door.
Le5 dreigt, waarna wit binnenkomt over de witte velden.}) 23... Qxe2+ $1 24.
Qxe2 Rxe2+ 25. Kxe2 Bxd6 26. Nxf7+ Kg8 27. Nxd6 Kf8 $1 {en het paard is opeens
ingesloten.} 28. Ne4 dxe4 29. fxe4+ $16 {Een beter eindspel voor wit maar lang
niet uit.}) 23. Nf4 $5 (23. Rae1 $1 c5 24. Nf4 Qc6 25. Nxf7+ $18) 23... Qe7 24.
Rae1 Ne6 25. Nxe6 $5 {Met een reeks onnauwkeurige zetten laat ik hier langzaam
een afwikkeling toe naar een gelijk eindspel. Heel slordig. Hier is} (25. Nxd5
$1 {een stuk beter.} cxd5 26. Bd6 Qxd6 27. Nxf7+ Kg7 28. Nxd6 Bxd6 29. Qb5 $18
{Zwart heeft drie stukken voor de dame en twee pionnen. D5 valt echter ook,
waarna de zwarte stelling snel uit elkaar valt.}) 25... fxe6 26. Ng4 $6 (26.
Bd6 Qg7 27. Bxf8 Qxf8 28. Qd2 e5 29. Kg2 $18 {En zwart heeft een stuk meer
zwaktes dan wit.}) 26... Bg7 27. Re3 c5 28. Ne5 $2 {Nu kan zwart naar een
eindspel met zware stukken. Wit staat daar ook prima, maar zwart krijgt veel
remisekansen.} (28. Rfe1 cxd4 29. cxd4 Qb4 30. Rxe6 Rxe6 31. Rxe6 Qxb2+ 32. Kf1
Rc8 33. Re2 Qxd4 34. Qxd4 Bxd4 35. Re7 Nf8 $16 {en wit bindt de zwarte stukken
aan de achterste rijen.}) 28... cxd4 29. Qxd4 Rac8 30. Qd3 Nxe5 31. Bxe5 Bxe5
32. Rxe5 {Geen makkelijk eindspel voor zwart. E6 blijft zwak en de zwarte
koning staat ook op de tocht. Maar er is hoop, de zwarte toren kan actief
worden via c5 en ook de witte koning staat niet heel veilig.} Qd6 33. Rfe1 Rc4
34. h5 $1 ({Een goed alternatief is} 34. Qxd5 Qxd5 (34... exd5 35. Rxe8+ Kg7
36. R1e7+ Qxe7 37. Rxe7+ Kg8 38. Rxa7 $18) 35. Rxd5 Rxh4) 34... Kg7 $6 {
Nu wordt de verdediging wel een stuk lastiger. Na gxh5 is het nog niet zo
duidelijk.} 35. h6+ $1 {En de zwarte velden kraken $1} Kf7 36. Kg2 Rf4 $2 {
Een verkeerd plan $1 Zwart probeert zijn actieve toren te ruilen om af te
komen van de zwakte op e6, maar dat lukt helemaal niet.} 37. Qe3 $1 Rf5 38.
Rxf5+ gxf5 39. f4 $1 {En dit blijkt heel lastig te keepen voor zwart. E6
blijft zwak en de witte dame komt beslissend binnen.} Qc5 $4 {maar nu gaat het
wel heel hard.} 40. Qe5 $1 Re7 41. Qf6+ Ke8 42. Rxe6 1-0

Daarna was het aan Daniël. De opdracht was duidelijk en hij stond ineens ook prima. Waarschijnlijk maakte zwart een paar inschattingsfouten waardoor Daniël eerst dames kon ruilen en daarmee de zwarte pionnenstructuur versplinteren. Vervolgens was het in een eindspel met toren en gelijke lopers gelukt om een paar pionnen te winnen. Met vier tegen twee leek winst een kwestie van tijd. Daniël zag nog net op tijd dat zwart een matdreiging had, voorkwam die en drong toen zelf de zwarte koning naar achteren. Zwart stribbelde nog een tijdje tegen, maar uiteindelijk won Daniël toch makkelijker dan het aanvankelijk leek. Een mooie prestatie tegen een sterke tegenstander.

Zo werd het 4-4, wat voldoende was om de laatste plaats te verlaten. Na het zetten van een handtekening was het tijd om huiswaarts te keren. De terugweg viel tegen. Een overvolle tram, problemen op het spoor, uiteindelijk kwamen we met flinke vertraging in Leiden. Daar besloot ik uit te stappen in afwachting van een aansluitende trein naar huis.

Komen we nu dan toch bij de titel van dit stuk. Want beste lezer, u dacht toch niet echt dat ik met de laagvlieger onze tegenstander bedoelde? Als je zelf laatste staat, is het wel wat pedant om de nummer zes een laagvlieger te noemen. De titel had kunnen slaan op een verslag vanuit het oogpunt van onze tegenstanders, maar dat is toch niet het geval. Nee, de laagvlieger in kwestie bevond zich op de rand van het perron in de vorm van een duif die besloot op te stijgen maar niet echt van de grond kwam. Ik liep precies in zijn baan en zag hem pas op het laatste moment komen. Een stap opzij was de betere keuze, maar ik dook in elkaar (niet de meest handige keuze) en voelde de duif door mijn haar gaan. Dat liep maar net goed af! Een duif vol in je gezicht krijgen is toch niet helemaal wat je hoopt. Het had de dag wel memorabel gemaakt. De aansluitende trein had natuurlijk ook flinke vertraging, maar ik was allang blij niet met de duif gebotst te zijn. Tot slot belde de teamleider van de tegenstander dat het uitslagenformulier was kwijtgeraakt en of ik onze namen nog een keer kon doorgeven. Ik moest wel even diep nadenken over de bordvolgorde, maar die lijkt goed doorgekomen te zijn.

Volgende ronde: 5 april. We zijn van de laatste plaats af, maar meer matchpunten zijn nodig om ook de voorlaatste plaats achter ons te laten. Daarvoor zijn nog twee kansen.